Αρχιμηνιά...

κι αρχιχρονιά!

Πολλές Ευχές!

To blog πάει διακοπές. Θα επανέλθει σε δεκαπέντε ημέρες, στις 2 Ιανουαρίου, για να γιορτάσουμε μαζί τα γενέθλιά μου ως blogger. Σας εύχομαι να περάσετε καλά. Τα σχόλια όλων των post θα μείνουν ανοιχτά.

Αντί για τα συνηθισμένα αγγελούδια, σας αφιερώνω μία φωτογραφία από ευχετήρια κάρτα του Σωματείου «Η Όπερα και η Σύρα». Απεικονίζει την αίθουσα του θεάτρου «Απόλλων» της Ερμούπολης, που ιδρύθηκε το 1862. Εκεί, την Τετάρτη 11 Νοεμβρίου του 1925, η μητέρα μου Τόλια Καλβοκορέση (στο πιάνο) και η αδελφή της Μαρία (τραγούδι) έδωσαν συναυλία (φυσικά για φιλανθρωπικό σκοπό – μαζί με άλλες δύο νέες σπουδαγμένες ερασιτέχνιδες). Έργα Bach, Beethoven, Gluck, Mascagni, Gounod, Rachmaninoff, Puccini, Scriabin.

Καλές γιορτές και καλή χρονιά!

Και για όσους δεν τις γνωρίζουν ή θέλουν να τις ξαναθυμηθούν - οι "7 Χριστουγεννιάτικες Ιστορίες" είναι ΕΔΩ.

Σύγκριση φωτοκινητών

Για χάρη του Harry



Sony Ericsson K550i Cybershot, Autofocus, 2 Megapixel, 180 €.




Sony Ericsson K810i Cybershot, Autofocus, 3.2 Megapixel, 280 €.




Nokia N95 8GB, Autofocus, 5 Megapixel, 736 €.

To Nokia βγάζει πάντα πιο ψυχρά χρώματα - εδώ όμως άλλαξε και το φως και τα παρακρύωσε. Για εκτίμηση της ανάλυσης και της ευκρίνειας, κάντε κλικ σε κάθε φωτό. Ta S/E γενικά έχουν υψηλό χρωματικό κορεσμό - υπερβολικό στην πρώτη φωτογραφία. Δεν έκανα καμία επεξεργασία.

Το πολυμηχάνημα

(Kάντε κλικ στην φωτογραφία).

'Ενας κατάλογος με όλες τις δυνατότητες του νέου Nokia N95 8GB θα έπιανε δύο - ίσως και τρεις - δακτυλογραφημένες σελίδες. Εξαίρετη φωτογραφική μηχανή 5 Megapixel (φακός Carl Zeiss)+ flash, βίντεο κάμερα σε ποιότητα DVD, GPS, multimedia player, δέκτης ραδιοφώνου, δικτυακή παιχνιδομηχανή n-Gage, Quickoffice με όλες τις λειτουργίες (Word, Excel, Powerpoint, κλπ.), Wi-fi, Internet Radio, άμεση σύνδεση με YouTube, εξαίρετο Internet browsing. Φυσικά Bluetooth και Infrared - και καπάκι 8 Giga αποθηκευτικός χώρος...

Α, ναι - κάνει και τηλεφωνήματα...

Σε σχέση με το απλό Ν95, έχει διπλασιαστεί η RAM για πιο άνετη πλοήγηση στο Internet, έχει 20% μεγαλύτερη οθόνη, ζυγίζει 8 γρ. παραπάνω (128) και έχει λύσει το πρόβλημα με την διάρκεια της μπαταρίας.

Το αστείο κοστίζει 740 € - χωρίς σύνδεση- αλλά, αν τα διαθέτει κανείς, δεν θα πρότεινα άλλο χριστουγεννιάτικο δώρο.

Είναι slide προς δύο κατευθύνσεις - από την μία βγάζει ένα άνετο πληκτρολόγιο και από την άλλη τα κλασικά κοντρόλ για multimedia (play, pause, stop, fast forward, fast backwards). Εκεί αλλάζει αυτόματα και η οθόνη από portrait σε landscape.

Μερικές φωτογραφικές δοκιμές: Δεξιά βλέπετε μία δύσκολη φωτογραφία σε χαμηλό φωτισμό, χωρίς φλας. Είναι οι πολυτελέστατες τουαλέτες του "Le café d’Athènes" που αντικατέστησε το Zonar's. Κάτω βλέπετε ένα κομμάτι φωτογραφίας σε μεγέθυνση (ολόκληρη την βλέπετε στην οθόνη του κινητού επάνω. Ως γνωστόν οι οθόνες, λόγω γραμμών, βγαίνουν πάντα φλου). Πάντως η ανάλυση αντέχει και μεγέθυνση πολύ μεγαλύτερη.

Μειονέκτημα της φωτογραφικής μηχανής: αργεί να εστιάσει. Παίρνει όπως όλες οι compact την φωτογραφία σε δύο κινήσεις. Πρώτα νετάρει, στην μισή διαδρομή του πλήκτρου, και μετά τραβάει. Για γρήγορα θέματα δεν ενδείκνυται: το παιδάκι ή το γατάκι θα έχουν φύγει από το πλάνο... (Οι αντίστοιχες μηχανές της Sony Ericsson είναι πιο γρήγορες - αλλά μόνον οι SLR προλαβαίνουν τα πάντα).

Αντίθετα το βίντεο είναι καλό και με ανεκτό ήχο (αν σκεφθεί κανείς πως έρχεται από μικρόφωνο τηλεφώνου...).

Άλλο μειονέκτημα: λόγω τεράστιας μνήμης, δεν παίρνει κάρτα δεδομένων. Που σημαίνει πως δεν υπάρχει η ευελιξία του να βγάλεις την κάρτα και να την διαβάσεις σε card reader (π. χ. σε desktop που δεν έχει bluetooth ή σε εκτυπωτή). Ευτυχώς έχω στην τσάντα μου ένα μικρό καλώδιο mini USB - 10 πόντους - και πορεύομαι. Διότι - και αυτό είναι πλεονέκτημα - και τα ακουστικά συνδέονται σε κανονική είσοδο mini jack 3,5 mm και όλo το τηλέφωνο με mini USB.

Και πάμε τώρα στο πιο ενδιαφέρον κομμάτι - το GPS. To N95 8GB περιέχει ήδη όλους τους χάρτες της Ευρώπης (στο απλό Ν95 έπρεπε να τους κατεβάσει κανείς από το www.nokia.com/maps - πράγμα που, αν υπάρχει wi-fi, δεν είναι δύσκολο).

Ο δέκτης GPS λειτουργεί πολύ καλά και σας εντοπίζει μέσα σε 1-3 λεπτά. Φυσικά, όπως όλα τα GPS, καλόν είναι να είναι ακάλυπτος και στο ύπαιθρο.

Η θέση εντοπίζεται επακριβώς - μέχρι και αριθμός σπιτιού. Μετά ορίζεις το πού θες να πας και σου βγάζει γραπτό δρομολόγιο ή, αν προτιμας, διαδρομή στον χάρτη.

Πλήρης σύγχυση επικρατεί για το αν και πόσο κοστίζει το GPS. Ρώτησα σε δύο καταστήματα και σε δύο παρόχους κινητής τηλεφωνίας. Άλλοι μου είπαν ότι για κάθε επικοινωνία με τους δορυφόρους χρεώνεσαι ένα τηλεφώνημα στο εξωτερικό, άλλοι ότι υπάρχει συνδρομή 70 € τον χρόνο, κλπ.

Στην πραγματικότητα ο εντοπισμός και η απλή πλοήγηση δεν κοστίζουν τίποτα. Ούτε οι χάρτες χρεώνονται. (Καλόν είναι να ανανεώνονται συχνά). Αν τώρα θέλει κανείς φωνητική πλοήγηση, οδηγούς πόλεων και ξενάγηση, πρέπει να τα πληρώσει έξτρα με μία κάποια συνδρομή (εκεί μάλλον παίζουν τα 70 € τον χρόνο).

Και κάτι ενδιαφέρον για όσους έχουν άλλα μοντέλα της Nokia. Οι χάρτες μπαίνουν και σε αυτά (τους έβαλα στο Ε65). Βέβαια ο εντοπισμός θέσης θα γίνει με το χέρι από εσάς (εκτός αν προστεθεί εξωτερικός Bluetooth δέκτης GPS). Αλλά κακό είναι να έχει κανείς λεπτομερείς χάρτες όλης της Ελλάδας (και της Ευρώπης) στο κινητό του; Στο site με τους χάρτες που ανάφερα αναγράφεται ποια κινητά μπορούν να τους πάρουν. Είναι κάπου 3,5 ΜΒ. Αν το τηλέφωνο δεν έχει σύνδεση Wi-fi μπορείτε να κατεβάσετε στον υπολογιστή σας το πρόγραμμα Nokia Map Loader και να τους περάσετε από εκεί.

Ε, με ένα τέτοιο τηλέφωνο θα πρέπει να ευχηθεί κανείς: καλές γιορτές!

Τεχνολογία και Μορφολογία

Από παλιά ο άνθρωπος έδινε όμορφη μορφή στα αντικείμενα που χρησιμοποιούσε. Μια ματιά στα αρχαία αγγεία και στα κινέζικα βάζα, θα σας πείσει.

Ωστόσο με την βιομηχανική επανάσταση και την μαζική παραγωγή, η ωραία μορφή δεν ήταν πια θέμα του χειροτέχνη κατασκευαστή. Την εξωτερική εμφάνιση την έδιναν μηχανήματα – και κάποιος έπρεπε να μελετήσει αυτή την μορφή έτσι που α) να είναι ωραία και ελκυστική, β) να είναι εύκολο να κατασκευαστεί μηχανικά και γ) να ταιριάζει με τις λειτουργίες του αντικειμένου. Γεννήθηκε το επάγγελμα του βιομηχανικού σχεδιαστή, του στυλίστα, του μορφολόγου.

Όλοι έχουμε ακούσει για τους Nuccio Bertone, Georgetto Giugaro, “Pinin” Farina, από τον χώρο του αυτοκινήτου – αλλά και άλλα ονόματα σχεδιαστών σας είναι γνωστά: F. A. Porsche, Raymond Loewy, Philippe Stark, Le Corbusier, όλη η σχολή του Bauhaus (Gropius, Mies van der Rohe, Breuer) που σχεδίαζαν έπιπλα και αντικείμενα. Εταιρίες διάσημες για την εμφάνιση των προϊόντων τους ήταν μεταπολεμικά η Braun που σάρωνε τα βραβεία στις εκθέσεις και σήμερα η Apple που πουλάει δεκαπλάσιες ποσότητες ενός προϊόντος, τεχνολογικά όμοιου με τα ανταγωνιστικά, χάρη στην μορφή του.

Το πόσο πουλάει το design το είχα περιγράψει σε ένα κείμενό μου στο RAM με τίτλο: «Η σύζυγος και η γκόμενα». Περιγράφω εκεί πως παράτησα ένα τέλειο από πλευράς λειτουργίας κινητό για να εμπλακώ με ένα άθλιο κατασκεύασμα (που με ταλαιπώρησε αφάνταστα με το κακό λογισμικό του) μόνο και μόνο γιατί ερωτεύτηκα την εμφάνισή του. (Η ιστορία: ΕΔΩ)

Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι ορισμένα αυτοκίνητα πουλάνε «από τα αποδυτήρια», λόγω γραμμής, ενώ άλλα, καλύτερα από κάθε άποψη, δεν σταυρώνουν αγοραστή γιατί απλώς δεν αρέσουν.

Στα νιάτα μου είχα και μία προσωπική εμπλοκή στο θέμα της Βιομηχανικής Μορφολογίας. Αντιγράφω από τους «Δρόμους»:

Αρχές της δεκαετίας του 60, μόλις είχα γυρίσει από την Γερμανία συνάντησα τον Θεμιστοκλή Βαράγκη που πρόσφατα είχε επιστρέψει από την Αγγλία - σπουδές εσωτερικής αρχιτεκτονικής.

Ο (μακαρίτης σήμερα) Βαράγκης ήταν τότε ένας χείμαρρος από ιδέες και σχέδια. Αναβράζων και κοχλάζων. Είχε ήδη αρχίσει να στήνει και να συνθέτει διάφορα πράγματα, που δεν είχαν αποκλειστικά επιχειρηματικό χαρακτήρα. Αργότερα αφοσιώθηκε πιο πολύ στις επιχειρήσεις. Μία από τις πρώτες του δραστηριότητες (μαζί με τον Π. Kανναβό) ήταν η Έκθεση Συγχρόνου Σπιτιού.

Εγώ, λίγα χρόνια νεότερος, έψαχνα συνεχώς για δουλειά. Υπηρετούσα στο Ναυτικό και φυσικά δεν μπορούσα να εργάζομαι με κανονικό ωράριο. Οι δραστηριότητες του Βαράγκη μου ταίριαζαν, τόσο χρονικά όσο και θεματικά. Η τότε σύζυγος μου ήταν αρχιτέκτων και, όπως με την απουσία μου στην Γερμανία είχα χάσει τις παλιές δικές μου παρέες, βρισκόμουν συνεχώς με αρχιτέκτονες. Μία μακρινή (εξ αγχιστείας) συγγένεια με τον Πικιώνη μου είχε δώσει την απόλαυση της γνωριμίας του. (Έχω γράψει γι αυτήν, στον σχετικό τόμο-αφιέρωμα του Ε.Μ.Π.) Ας αφήσουμε που κι από πριν είχα ασχοληθεί - και μέσα στις σπουδές μου - με θέματα αισθητικής του χώρου.

Έτσι βρέθηκα να κάνω Δημόσιες Σχέσεις για την Έκθεση Συγχρόνου Σπιτιού και, μετά, για το Κέντρο Βιομηχανικής Μορφολογίας.

Στην δεύτερη αυτή περίπτωση, ο ρόλος μου δεν ήταν μόνο του Συμβούλου Δημοσιότητας. Ήταν ταυτόχρονα και ο ρόλος του "θεωρητικού" ο οποίος έπρεπε να συγκεκριμενοποιήσει, να εκφράσει και - στη συνέχεια - να εκλαϊκεύσει τις βασικές έννοιες της Βιομηχανικής Μορφολογίας σε ένα εντελώς απροετοίμαστο κοινό. Για το σκοπό αυτό έγραψα δεκάδες άρθρα και κείμενα, μετέφρασα ξένες μελέτες - που δημοσιεύτηκαν στο μικρό περιοδικό του Κέντρου. Είχα την συνολική εκδοτική ευθύνη αυτού του εντύπου, μόνο που (λόγω Ναυτικού) δεν εμφανιζόταν πουθενά το όνομά μου.

Αλλά τι ήταν το Κέντρο Βιομηχανικής Μορφολογίας;

Ήταν μία μεταφορά στα καθ' ημάς του γνωστού Design Center του Λονδίνου. Στεγαζόταν σε δύο ορόφους του νεόδμητου τότε κτηρίου πλατεία Συντάγματος και Ερμού 2. (Αρχιτέκτων Δημήτρης Παπαζήσης. Τότε ξεχώριζε για την αρχιτεκτονική του γραμμή - σήμερα είναι πιο γνωστό λόγω MacDonalds...) Φιλόδοξη προσπάθεια - 700 τ. μ. στο πιο ακριβό σημείο της Αθήνας! – άρχισε να λειτουργεί το 1962. Στην αρχή γνώρισε σημαντική επιτυχία και συγκέντρωσε αρκετά εκθέματα. Όμως η ανταπόκριση του κοινού δεν ήταν ανάλογη (ποιος τότε ενδιαφερόταν για design!) οι εκθέτες είδαν πως η παρουσία τους εκεί δεν έφερνε ανάλογα οικονομικά οφέλη και δεν ανανέωσαν...

Πολλοί γνωστοί Αθηναίοι είχαν εμπλακεί σε αυτή την προσπάθεια. Εμπνευστής και ψυχή του Κέντρου ο Θεμιστοκλής Βαράγκης. Ήταν διευθύνων Σύμβουλος του Κέντρου, μαζί με τον Ηλία Ξανθάκο που φρόντιζε περισσότερο τα οικονομικά. Πρόεδρος δέχθηκε να γίνει ο ογδοηκοντούτης - αλλά πάντα πρόθυμος να υπηρετήσει νέες ιδέες – ακαδημαϊκός Σπύρος Μελάς. Είναι ενδιαφέρον να διαβάσει κανείς στα χρονογραφήματα που έγραψε για το περιοδικό του Κέντρου, πως προσπαθούσε να εξηγήσει (υποψιάζομαι και στον εαυτό του) την έννοια της Μορφολογίας.

Παράλληλα με το Κέντρο (που ήταν Ανώνυμη Εταιρία) δημιουργήθηκε και ένα Σωματείο: Η Ελληνική Εταιρία Βιομηχανικής Μορφολογίας. Τα ονόματα που συναντάει κανείς στο Διοικητικό Συμβούλιο είναι χαρακτηριστικά: Πρόεδρος Θύμιος Παπαγιάννης. Αντιπρόεδρος: Θεμ. Βαράγκης. Γενικός Γραμματέας: Αντώνης Λαμπάκης. Ειδικός Γραμματέας: Τάκης Ζενέτος. Ταμίας: Μιχάλης Κατζουράκης (υπεύθυνος για πολλά από τα έντυπα του Κέντρου). Μέλη: Αλέκος Αναστασιάδης, Γεράσιμος Μολφέσης, Ιππόλυτος Παπαηλιόπουλος, Τίμος Χριστοδούλου. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι μισοί από αυτούς είχαν αποφοιτήσει (όπως κι εγώ) από το Κολέγιο Αθηνών.

Ήταν καλή η παρέα, μα ο τόπος δεν ήταν έτοιμος (δεν ξέρω αν είναι καν σήμερα). Ξεσηκώθηκαν και οι Θεσσαλονικείς για να υπερασπιστούν τα προνόμια της Δ.Ε.Θ. Οι επισκέπτες αραίωσαν, οι εκθέτες επίσης. Ούτε η "υψηλή προστασία της Α. Μ. του Βασιλέως Παύλου" δεν έσωσε το Κέντρο. Το μόνο που μου έμεινε - εκτός από τις αναμνήσεις - είναι ένας σκονισμένος φάκελος. Τον ανοίγω και ανθολογώ διάφορα χαρακτηριστικά κείμενα και στοιχεία της εποχής... Είναι τα έντυπα του Κέντρου: κατάλογοι εκθετών, κανονισμός, διαφημιστικά, τεύχη του περιοδικού (έξη κυκλοφόρησαν, το πέμπτο μου λείπει).

Αυτά σαν αναμνήσεις – αλλά οι εμπειρίες αυτές στέριωσαν μέσα μου ένα μεγάλο ενδιαφέρον για τις μορφές των βιομηχανικών προϊόντων. Θεωρώ ότι η Βιομηχανική Μορφολογία έχει δώσει εκπληκτικά δείγματα δουλειάς, που ξεπερνάνε τα όρια της κατασκευής και μπαίνουν στον χώρο της τέχνης. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι σε όλα τα μεγάλα μουσεία μοντέρνας τέχνης υπάρχουν πλέον και δείγματα βιομηχανικών προϊόντων – από καφετιέρες μέχρι αυτοκίνητα…

_________________________________

Επάνω είκόνα από διαφημιστικό έντυπο για τα κινητά της LG, στην μέση η εξέλιξη του iPod και κάτω η μεγάλη μου αγάπη: Lamborghini Miura, design by Bertone.

Γράμματα και στοιχεία

Σίγουρα γράφετε. Με τι γράφετε; Οπωσδήποτε με υπολογιστή (αλλιώς δεν θα ήσασταν εδώ). Αλλά και με το χέρι; Σε τι ποσοστό; (Εγώ αν γράψω πάνω από μία σελίδα με το χέρι, παθαίνω κράμπα).

Πώς φτάσατε στον υπολογιστή – απευθείας, ή μέσω γραφομηχανής; (όπως εγώ). Γράφετε με τυφλό σύστημα ή κοιτάτε το πληκτρολόγιο; Χτυπάτε με όλα τα δάχτυλα ή κυνηγάτε τα γράμματα με τους δείκτες;

Στο πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένων (κατά 90% θα είναι Word) τι γραμματοσειρά έχετε για βασική (default); Τα αρχικά προτεινόμενα Times New Roman – ή κάποια άλλη;


Οι γραμματοσειρές (στοιχεία τις λέμε στη τυπογραφία) διαιρούνται σε δύο μεγάλες οικογένειες: τις ισοπαχείς και τις ανισοπαχείς, που θυμίζουν την παλιά καλλιγραφία, όταν, πιέζοντας την πένα, πάχαινε η γραμμή. Αντίθετα τα ισοπαχή ή ευθύγραμμα προέρχονται από το κεφαλαιογράμματο ελληνικό αλφάβητο.

Αλλά και οι ανισοπαχείς διακρίνονται σε serif και sans serif: οι πρώτες με πέλμα (πατούρα) δηλαδή διακοσμητικές απολήξεις στις άκρες των γραμμάτων – οι άλλες όχι.

Κλασικές ισοπαχείς είναι η Olympia, και η Helvetica από την οποία προήλθαν τα Arial. Πρόγονος των περισσότερων ανισοπαχών είναι η Garamond από την οποία κατάγονται τα Elzevier και τα Times.



Τα πλάγια στοιχεία λέγονται italics γιατί τα πρωτοχρησιμοποίησαν οι Ιταλοί. Υπάρχουν και τα μαύρα, ή παχέα, που τα ξέρουμε και ως bold.

Την πρώτη μου ποιητική συλλογή (1953) την στοιχειοθέτησα μόνος μου με στοιχεία της κάσας – Νέα Ελζεβίρ – στο υπόγειο τυπογραφείο Αρ. Παπαζήση.


Όταν πήγα στην διαφήμιση (1963) τους τίτλους των καταχωρίσεων τους χάραζαν με το χέρι ειδικοί γραφίστες ειδικευμένοι στο να σχεδιάζουν γράμματα. Ήταν η πιο δύσκολη και απαιτητική δουλειά στα σχεδιαστήρια.

Μετά κυκλοφόρησαν (μεγάλη ευκολία!) τα Letraset – φύλλα με αυτοκόλλητα τυπογραφικά στοιχεία κάθε είδους.

Στα τέλη της δεκαετίας του 70 ήρθε η φωτοσύνθεση και άλλαξε τα πάντα. Όταν πήρα τον πρώτο μου υπολογιστή που μπορούσε να αλλάζει και να συνθέτει γραμματοσειρές – τρελάθηκα! Τον φόρτωσα με τόσες γραμματοσειρές που δεν μπορούσε να ξεκινήσει…

__________________________________________

Οι 3 εικόνες (1,3,4) είναι από το βιβλίο του Τάκη Κατσουλίδη: "Το Σχέδιο του Γράμματος" (Καστανιώτης 1991). Ο Τ. Κ. έχει σχεδιάσει δύο από τις ωραιότερες ελληνικές γραμματοσειρές (υπάρχουν στο τέλος της εικόνας 1). Στις σκιές της εικόνας 3 φαίνεται πώς αλλάζει το σχέδιο ανά σειρά ανισοπαχών γραμμάτων και στην 4 τα τρικ που χρειάζονται για να φαίνονται ισοπαχή τα γράμματα. Στην εικ. 2 οι γραμματοσειρές του υπολογιστή που έχουν Mg στο όνομα, είναι της Magenta.

Τι θα γίνει κύριε Σουφλιά;

Τον Οκτώβριο του 2007 για πρώτη φορά πουλήθηκαν στην Γερμανία περισσότερα πετρελαιοκίνητα ΙΧ από βενζινοκίνητα. Ας σημειωθεί ότι τα πετρελαιοκίνητα είναι πιο ακριβά στο κόστος αγοράς (αλλά έχουν χαμηλότερη δαπάνη λειτουργίας και συντήρησης). Η τάση προς το πετρέλαιο κυριαρχεί πλέον σε όλη την Ευρώπη. Και είναι φυσικό διότι:

• Οι σύγχρονοι πετρελαιοκινητήρες είναι κατά 30 έως 40% πιο οικονομικοί από ένα ανάλογο βενζινοκινητήρα. Σε συγκριτικά τεστ έχουν αποδειχτεί εξίσου ή και περισσότερο οικονομικοί από τα πολυδιαφημισμένα υβριδικά αυτοκίνητα (αλλά με πολύ μικρότερο κόστος κατασκευής – και άρα αγοράς).

• Χάρη στις τεχνικές έγχυσης common rail και τα διπλά τούρμπο, αποδίδουν υψηλές ιπποδυνάμεις, συγκρίσιμες με τους βενζινοκινητήρες. Ήδη από παλιά είχαν πολύ μεγαλύτερη ροπή. Είναι πια εντελώς αθόρυβοι τόσο που ο οδηγός δεν καταλαβαίνει την διαφορά. Με αποτέλεσμα τώρα να υπάρχουν μεγάλες πολυτελείς λιμουζίνες (BMW σειρά 7, Mercedes S) με ντήζελ.

• Οι πετρελαιοκινητήρες είναι πιο αξιόπιστοι από τους βενζινοκινητήρες (ρωτήστε τους ταξιτζήδες). Έχουν πολύ χαμηλότερο κόστος συντήρησης.

• Τέλος (το πιο σημαντικό) έχουν πολύ χαμηλές εκπομπές CO και, εφόσον είναι εξοπλισμένοι με φίλτρο σωματιδίων, καλύπτουν τις αυστηρότερες οικολογικές προδιαγραφές της Ε. Ε.

Κι ενώ όλη η Ευρώπη (αλλά και οι ΗΠΑ) στρέφονται προς το πετρέλαιο, εδώ εξακολουθεί να ισχύει η αρχαία απαγόρευση κυκλοφορίας πετρελαιοκίνητων ΙΧ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Θιασώτης της απαγόρευσης ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ. Το υπουργείο Μεταφορών στην προηγούμενη κυβέρνηση είχε κάνει ευνοϊκή εισήγηση αλλά ο κ. Σουφλιάς την απέρριψε.

Γιατί; Ποιος μπορεί να μπει στο νου του Θετταλού Σαρακατσάνου;

Υπάρχει περίπτωση να μην θέλει κάποιος εχέφρων άνθρωπος μείωση κατανάλωσης καυσίμων και μείωση ρύπων;

Εν τω μεταξύ οργιάζει η λαθρο-πώληση και κίνηση, ιδιαίτερα στους μεγάλους κυβισμούς (4Χ4, κλπ) οι οποίοι ωφελούνται ιδιαίτερα από την οικονομία του ντήζελ.

Αυτοκίνητα Αθηναίων εμφανίζονται με έδρα την επαρχία και όλως τυχαίως κυκλοφορούν και στην Αθήνα. Σιωπηρά η λαθροχειρία γίνεται ανεκτή – αλλά γιατί δεν νομιμοποιείται;

Ομολογώ ότι μου είναι αδύνατο να καταλάβω γιατί συντηρείται αυτή η απαγόρευση. Αν είναι για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος, όπως λέγεται, – τότε γιατί δεν εκσυγχρονίζονται (ή απαγορεύονται) τα ταξί. Κυκλοφορούν στις πόλεις περισσότερο από τα ΙΧ, έχουν παλιούς κακοσυντηρημένους πετρελαιοκινητήρες και κανένα δεν διαθέτει φίλτρο σωματιδίων – με αποτέλεσμα να μας έχουν φλομώσει στην καπνιά. Μία ματιά στις μετρήσεις των ρύπων θα ήταν αρκετή.

Αλλά ποιος πολιτικός τα έβαλε ποτέ με τους ταξιτζήδες; Ενώ οι ΙΧήδες, πρόβατα επί σφαγήν...

Οικολογία εναντίον Τεχνολογίας;

Στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού «Ζενίθ», ενός εντύπου που προωθεί την «εναλλακτική σκέψη», υπάρχουν δύο στήλες που βάζουν απέναντι τα «ιδανικά του σημερινού κόσμου» και τα «ιδανικά του Ζενίθ». Στο αρνητικό ιδανικό «τεχνολογία», το Ζενίθ αντιπαραθέτει την «οικολογία».

Και βέβαια σε κάποια φάση η τεχνολογία έβλαψε το περιβάλλον. Ωστόσο για τον προηγμένο κόσμο η φάση αυτή, της άγριας και ανεξέλεγκτης ανάπτυξης, έχει περάσει (συνεχίζεται δυστυχώς στον αναπτυσσόμενο κόσμο) . Η εποχή όπου λόγω της ομίχλης (smog) της αποκαλούμενης και μπιζελόσουπας (pea-soup) δεν μπορούσες να αναπνεύσεις στο Λονδίνο και το νερό του Τάμεση ήταν δηλητήριο, είναι πενήντα χρόνια πίσω.

Αντίθετα η μόνη ελπίδα της οικολογίας σήμερα είναι η τεχνολογία. Η τεχνολογία καθάρισε την ατμόσφαιρα του Λονδίνου και τον Τάμεση. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα φωτοβολταϊκά και τα αιολικά είναι κατεξοχήν τεχνολογία. Η καθαρή ενέργεια απαιτεί περισσότερες και καλύτερες τεχνικές από το να καις ξύλα ή κάρβουνα – κάτι που επί χιλιετίες έκανε η ανθρωπότητα.

Κυρίως όμως θα πρέπει να αποφύγουμε αυτό που ο Bjorn Lomborg ονομάζει «the Litany» και ο Πάσχος Μανδραβέλης: «ο διαρκής θρήνος για την ανθρωπότητα». Βέβαια η καταστροφολογία πουλάει (ακόμα και ερευνητικές επιδοτήσεις και ακαδημαϊκές χορηγίες παίρνει περισσότερες) αλλά οι αντικειμενικοί δείκτες δείχνουν ότι, από κάθε άποψη, η ανθρωπότητα βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση από ότι σε οποιαδήποτε φάση της ιστορίας της. Με την εξαίρεση – σπεύδω να πω – του δείκτη θερμοκρασίας του πλανήτη, θέμα σύνθετο για το οποίο μιλήσαμε σε άλλο post.

Πέρα από κάθε μεταφυσική υποστασιοποίηση, η ψύχραιμη σκέψη θέλει την διατήρηση της Φύσης όχι επειδή είναι ιερή, όχι επειδή είναι ωραία, αλλά επειδή μας είναι απαραίτητη. Αν κάψουμε όλα τα δέντρα δεν θα έχουμε ξυλεία, σκιά και οξυγόνο – αν μολύνουμε όλα τα ποτάμια δεν θα έχουμε καθαρό πόσιμο νερό. Είναι θέμα κοινής λογικής και όχι ειδικά «οικολογικής συνείδησης».

Μπορεί αυτή η τοποθέτηση να ενοχλήσει – αλλά πρέπει να πω ότι έχω κουραστεί από τις εκδηλώσεις μερικών «οικοχόνδριων», όπως ονομάζω εγώ τους φανατικούς οικολόγους, οι οποίοι απαιτούν ούτε λίγο ούτε πολύ να ακολουθήσουμε την επιταγή του Rousseau και να επιστρέψουμε στην πρωτόγονη φύση και ζωή.

Όταν η μισή ανθρωπότητα υποφέρει ακόμα από την πείνα, τις καιρικές συνθήκες, τις αρρώστιες – η άρνηση της τεχνολογίας, που μπορεί να αντιμετωπίσει αυτά τα δεινά είναι ύβρις. Η τεχνολογία είναι η Δαρβινική μετάλλαξη του ανθρώπου που του επέτρεψε να επιβιώσει σαν είδος. Η λύση δεν είναι λιγότερη τεχνολογία και ανάπτυξη – αλλά περισσότερη και κυρίως καλύτερη. Ο τρώσας και ιάσεται. Οι ζημιές που επέφερε η τεχνολογία στο περιβάλλον, μόνον από αυτή την ίδια μπορούν να θεραπευθούν.

Και πράγματι ήδη η «πράσινη» τεχνολογία, η τεχνολογία της απορρύπανσης και της καθαρής λειτουργίας, είναι ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος κλάδος στον χώρο της οικονομίας.

Και η βιοτεχνολογία που δημιουργεί νέες ποικιλίες γενετικά τροποποιημένων αγροτικών προϊόντων είναι η μόνη που μπορεί να εξασφαλίσει την εξάλειψη της πείνας από τον τρίτο κόσμο. Η μεγαλύτερη απόδειξη οικοχονδρίας και οικο-υστερίας είναι η αντίσταση στα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα (τα κοινώς αποκαλούμενα μεταλλαγμένα). Δεν έχουμε ούτε μία απόδειξη ότι βλάπτουν. Από τις 81 έρευνες που έγιναν με παραγγελία της Ε. Ε. δεν προέκυψε ούτε μία αρνητική ένδειξη. Σήμερα ήδη καλλιεργούνται σε 22 χώρες, σε 100 εκ. στρέμματα από 10 εκ. ανθρώπους, το 90% των οποίων είναι φτωχοί καλλιεργητές σε αναπτυσσόμενες χώρες. Η αντίσταση στα μεταλλαγμένα (από καλοθρεμμένους Ευρωπαίους για φονταμενταλιστικούς λόγους) είναι ύβρις προς την πείνα των φτωχών.

Δυστυχώς η Οικολογία έχει γίνει μία νέα ιδεολογία - για να μην πω θρησκεία - που κουβαλάει αρχέγονες ιδέες για την ιερότητα της Φύσης. (Μα αν ήταν η φύση ιερή, δεν θα έπρεπε να υπάρχει ούτε γεωργία, ούτε μπολιάσματα δέντρων ή εκτροφή ζώων). Δογματικά προβάλλεται το "φυσικό" ως καλό, ο πρωτόγονος άνθρωπος (ο noble sauvage του Rouseau - ευγενής άγριος) ως πρότυπο και η "επιστροφή στην φύση" ως πανάκεια.

Όμως αυτά είναι όλα ουτοπίες. Χρειάζεται ψύχραιμη σκέψη και καλή τεχνολογία για να γίνει το μέλλον καλύτερο.

Kindle: To iPod των βιβλίων;

Ήδη τον πρώτο μου φορητό υπολογιστή, τον είχα μετατρέψει σε φορητή βιβλιοθήκη.

Είχα αγοράσει ένα CD-ROM (σε DOS!) που περιείχε 2500 βιβλία. Νομίζω πως ονομαζόταν The Greatest Books - και έβρισκες τα πάντα σε πλήρη κείμενα (Αγγλικά): από τον Όμηρο και τον Βιργίλιο ως τον Τολστόη. Κοντολογής οτιδήποτε δεν είχε copyright. Ήταν ένα είδος φορητού Project Gutenberg.

Μετά βρήκα το Thesaurus Linguae Graecae (TLG) που περιέχει όλα τα έργα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων στο πρωτότυπο (όλα, ακόμα και τα σπαράγματα). Πληροφορίες στο TLG.

Εδώ και δέκα χρόνια, με τα πρώτα Palm, η ηλεκτρονική βιβλιοθήκη μπήκε στην τσέπη μου - τα λεγόμενα e-books. Τα περισσότερα από αυτά, τα κλασικά, ήτανε τζάμπα από πανεπιστημιακά sites.

Τώρα έχουν μπεί και στο κινητό μου, το Nokia E65. To λογισμικό Mobireader το δίνει η Nokia δωρεάν και κατεβάζεις βιβλία από το site Mobipocket Reader.

Βέβαια εδώ πρέπει να εξομολογηθώ ότι ελάχιστες φορές έχω καθίσει να διαβάσω ένα βιβλίο στον φορητό ή στο κινητό μου. Από την άλλη πλευρά είναι μεγάλη η βοήθεια όταν ψάχνεις ένα χωρίο ή και μία λέξη. Εκεί π.χ. η μηχανή εύρεσης του TLG, που διατρέχει σε κλάσματα δευτερολέπτου χιλιάδες σελίδες αρχαίων κειμένων, είναι ανεκτίμητη.

Τώρα η Amazon παρουσίασε το Kindle. Ένα μηχανάκι βάρους 290 γραμμαρίων, μεγέθους βιβλίου τσέπης, με μεγάλη ασπρομαυρη οθόνη (ευκρινέστατη) και με χωρητικότητα 200 βιβλίων.

Το σημαντικό είναι πως το Kindle συνδέεται με την Amazon μέσω τηλεφωνικού δικτύου GSM και μπορείτε από όπου βρίσκεστε να αγοράσετε και να κατεβάσετε οποιοδήποτε βιβλίο με πολύ χαμηλό κόστος. Ένα σημερινό best seller που κοστίζει 30 δολάρια, το παίρνετε κάτω από 10. Διαθέσιμοι ήδη είναι 88.000 τίτλοι - και αυξάνονται καθημερινά.

Μαζί είστε μόνιμα συνδεδεμένοι με την Wikipedia, με γλωσσικό λεξικό (αρκεί να κάνετε κλικ σε μία λέξη) τις μεγαλύτερες διεθνείς εφημερίδες και τα 250 δημοφιλέστερα blogs των ΗΠΑ.

Φυσικά μπορείτε να κάνετε εύρεση, να αλλάζετε τις γραμματοσειρές στην οθόνη σας, να υπογραμμίζετε, να γράφετε σημειώσεις και να μαρκάρετε κείμενα. Περισσότερα (και ένα ενδιαφέρον βίντεο) ΕΔΩ.

Κόστος συσκευής $399. Ο Jeff Bezos, δημιουργός του Amazon, ισχυρίζεται ότι αυτό είναι το μέλλον του βιβλίου. Εγώ, όταν το είδα, σκέφθηκα ότι μπορεί να κάνει για τα βιβλία ότι το iPod για την μουσική.

Αλλά θα μάθει ο κόσμος να διαβάζει από την οθόνη; Εκεί είναι το στοίχημα!

Κι εσείς; Θα αγοράζατε ένα;

Θαύμα; Θαύμα!

Με τον τίτλο "η ιατρική αγγίζει το θαύμα" το Βήμα της 21ης Νοεμβρίου είχε πρωτοσέλιδο άρθρο για μία βιοτεχνολογική ανακάλυψη που χαρακτηρίστηκε ήδη σαν "η εξέλιξη του αιώνα". Επειδή είμαι τελείως άσχετος με το θέμα περιορίζομαι να αντιγράψω το ρεπορτάζ της Θεοδώρας Τσιώλη από την online έκδοση του Βήματος και το παραδίδω προς σχολιασμό.




Λήψη ανθρώπινου δερματικού κυττάρου, εισαγωγή τεσσάρων γονιδίων για επαναπρογραμματισμό του πυρήνα του και... εγένετο επιστημονικό θαύμα. Για την ακρίβεια επίτευγμα, το οποίο χαρακτηρίζεται το μεγαλύτερο που έχει παρατηρηθεί ως τώρα στον τομέα της έρευνας επί των πολυσυζητημένων εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων, των πολυδύναμων αυτών κυττάρων που σύμφωνα με πολλούς ειδικούς αποτελούν το μέλλον της ιατρικής καθώς υπόσχονται θεραπεία σοβαρών ασθενειών όπως η νόσος του Πάρκινσον, η νόσος Αλτσχάιμερ και ο διαβήτης. Δύο διαφορετικές ομάδες ειδικών- μία από την Ιαπωνία και η δεύτερη από τις ΗΠΑ- αναφέρουν σε χθεσινές δημοσιεύσεις τους στον δικτυακό τόπο έγκριτων επιστημονικών εντύπων- του «Cell» και του «Science» αντιστοίχως- ότι πέτυχαν να δημιουργήσουν κύτταρα με όλες τις ιδιότητες των εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων, χωρίς να χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν έμβρυα!

Ιατρική και πολιτική

Η εξέλιξη αυτή έχει μεγάλη επιστημονική βαρύτητα- ανοίγει τον δρόμο για θεραπεία νόσων αλλά και για δημιουργία ιστών και οργάνων στο εργαστήριο, τα οποία θα προέρχονται από τα κύτταρα του ίδιου του ασθενούς, χωρίς να υπάρχει κίνδυνος απόρριψής τους. Την ίδια στιγμή όμως έχει και ειδικό πολιτικό βάρος αφού αναμένεται να βάλει «φρένο» στις επί έτη αντιδράσεις οργανώσεων υπέρ των δικαιωμάτων των εμβρύων αλλά και κυβερνήσεων όπως αυτής του Τζορτζ Μπους η οποία αντιτίθεται επί έτη στην ομοσπονδιακή χρηματοδότηση για την έρευνα επί των εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων.

Το νέο επίτευγμα που γυρίζει πίσω το «ρολόι» των ενηλίκων κυττάρων, χαρίζοντάς τους τις μοναδικές ιδιότητες των κυττάρων των εμβρύων, χαρακτηρίστηκε «ορόσημο» από την επιστημονική κοινότητα. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Ρόμπερτ Λάντσα , της εταιρείας Αdvanced Cell Τechnology που ασχολείται επί έτη με την εξαγωγή βλαστικών κυττάρων από κλωνοποιημένα ανθρώπινα έμβρυα, έκανε λόγο για έρευνα που μοιάζει με το «να μαθαίνει κάποιος πώς να μετατρέπει το μολύβι σε χρυσάφι» και παρομοίασε τα νέα αποτελέσματα με την πρώτη πτήση των αδελφών Ράιτ, εφεύρεση που άνοιξε νέους ορίζοντες στην ανθρωπότητα.

Ως τώρα πιστευόταν πως μόνο τα κύτταρα που λαμβάνονται από έμβρυα έχουν την απεριόριστη δυνατότητα να μετατραπούν σε έναν από τους 220 τύπους κυττάρου του ανθρώπινου οργανισμού.

Σήμερα οι ερευνητές απέδειξαν ότι αυτό μπορεί να συμβεί και με τη χρήση ενηλίκων κυττάρων. Η ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Κιότο στην Ιαπωνία χρησιμοποίησε τέσσερα γονίδια τα οποία και εισήγαγε σε ενήλικους ανθρώπινους ινοβλάστες- δερματικά κύτταρα τα οποία είναι εύκολα στη λήψη και στην καλλιέργειά τους στο εργαστήριο- προκειμένου να τους μετατρέψει σε πολυδύναμα κύτταρα. Τα γονίδια που χρησιμοποιήθηκαν ήταν γνωστό έπειτα από πλήθος πειραμάτων ότι μπορούν να δώσουν χαρακτηριστικά εμβρυϊκών κυττάρων στα ενήλικα κύτταρα καθώς διαθέτουν την ικανότητα να «ανοίγουν» και να «κλείνουν» τον διακόπτη άλλων γονιδίων. Τα κύτταρα που προέκυψαν είχαν ιδιότητες παρόμοιες με εκείνων των εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων και μάλιστα οι ερευνητές πέτυχαν στη συνέχεια να τα μετατρέψουν σε διαφορετικούς τύπους κυττάρων του οργανισμού και συγκεκριμένα σε καρδιακά, νευρικά, μυϊκά, κύτταρα του λιπώδους ιστού και του χόνδρου. Οι ιάπωνες ερευνητές έλαβαν τα δερματικά κύτταρα τα οποία και υπέβαλαν σε επαναπρογραμματισμό από το πρόσωπο 36χρονης γυναίκας.

Η αμερικανική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Γουισκόνσιν - Μάντισον πέτυχε το ίδιο αποτέλεσμα, χρησιμοποιώντας ελαφρώς διαφορετικό συνδυασμό γονιδίων. Οι ειδικοί δημιούργησαν οκτώ νέες σειρές βλαστικών κυττάρων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην έρευνα. Για τη μελέτη χρησιμοποιήθηκαν δερματικά κύτταρα που ελήφθησαν από την ακροποσθία νεογέννητου βρέφους.

Παρά τα αισιόδοξα αυτά αποτελέσματα οι ίδιοι οι ερευνητές προειδοποιούν ότι απαιτούνται περαιτέρω μελέτες προκειμένου να τελειοποιηθεί η τεχνική και να επιβεβαιωθεί η ασφάλειά της. Και αυτό διότι και στα δύο πειράματα έχουν μέχρι στιγμής χρησιμοποιηθεί ιοί για την εισαγωγή του νέου υλικού εντός των κυττάρων, πράγμα που ίσως να δημιουργεί αμφιβολίες για την ασφάλειά τους.

Νέες προοπτικές

Σε κάθε περίπτωση- όπως ανέφερε ο επικεφαλής της αμερικανικής ομάδας καθηγητής Τζέιμς Τόμσον, πρωτοπόρος του πεδίου των βλαστικών κυττάρων, ο πρώτος επιστήμονας που το 1998 απομόνωσε ανθρώπινα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα- ένα νέο πεδίο ανοίγει στην έρευνα του συγκεκριμένου τομέα. «Τα κύτταρα που παρήχθησαν κάνουν όλα όσα κάνουν και τα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα. Θα αλλάξουν εντελώς το πεδίο της έρευνας». Από την πλευρά του ο δρ Σίνγια Γιαμανάκα, επικεφαλής της δεύτερης ερευνητικής ομάδας, τόνισε ότι «τα κύτταρα αυτά αναμένεται να είναι ιδιαιτέρως χρήσιμα στην κατανόηση των μηχανισμών ασθενειών και στον έλεγχο για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια των φαρμάκων».

Οι ταυτόχρονες δημοσιεύσεις αποτελούν το... κόψιμο του νήματος σε έναν αγώνα δρόμου που είχαν αποδυθεί επί χρόνια οι ερευνητές στις δύο ηπείρους σχετικά με τη δημιουργία «ηθικών εμβρυϊκών» βλαστικών κυττάρων. Ο αγώνας αυτός είχε φθάσει σχεδόν στο τέρμα του πριν από περίπου πέντε μήνες- για την ακρίβεια τον περασμένο Ιούνιο όταν η ομάδα του Γιαμανάκα ανακοίνωσε ότι δημιούργησε κύτταρα ποντικών τα οποία διέθεταν ίδιες ιδιότητες με τα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα. Οι νέες μελέτες αποδεικνύουν τώρα ότι η ίδια διαδικασία μπορεί να εφαρμοστεί και σε ανθρώπινα κύτταρα. Ως φαίνεται όμως ο πραγματικός αγώνας για τη χρήση της τεχνικής στους ασθενείς μόλις άρχισε!

Πετρωμένη μουσική

Όλες οι τέχνες έχουν μία δόση τεχνολογίας αλλά υπάρχουν δύο που εξαρτώνται κυριολεκτικά από αυτήν. Για τον κινηματογράφο έχουμε ήδη μιλήσει - καιρός να πάμε και στην αρχιτεκτονική.

Η οποία έχει και μία τρίτη εξάρτηση - την χρηστικότητα. Πρέπει να εκπληρώνει τον λειτουργικό της σκοπό, να είναι τεχνολογικά εφικτή και μαζί να συγκινεί σαν έργο τέχνης.

Η πρώτη φωτογραφία που βλέπετε είναι η νέα Φιλαρμονική του Αμβούργου. (Elbphilharmonie, HafenCity Hamburg) έργο του γραφείου Herzog & de Meuron. Σαν μέγα υπερωκεάνειο, στην είσοδο του λιμανιού θα στεγάζει 2100 θεατές. Η "ναυαρχίδα της γερμανικής κουλτούρας", όπως ονομάστηκε, θα εγκαινιαστεί το 2010.

Αν αυτή είναι υπερωκεάνειο, η Όπερα του Sydney είναι το μεγαλύτερο ιστιοφόρο του κόσμου. Σήμερα η πόλη είναι περήφανη γι αυτήν και δεν θυμάται πως έδιωξε τον αρχιτέκτονά της τον Δανό Jørn Utzon για υπερβάσεις προυπολογισμού. Το έργο το τελείωσαν ντόπιοι αρχιτέκτονες, κάνοντας οικονομίες - έτσι που ο δημιουργός του ποτέ δεν αναγνώρισε την πατρότητα.

Περισσότερο από όλα τα έργα σύγχρονης αρχιτεκτονικής θαυμάζω αυτά της Zaha Hadid. Είναι και τεχνολογικά τα πιο δύσκολα: δεστε αυτό το μπρούτζινο δάκρυ που κατεβαίνει από τον ουρανό στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης του Cincinnati.

Ή το Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας στο Wolfsburg της Γερμανίας: Τόσο καθαρή αρχιτεκτονική γραμμή σπάνια αντικρίζει το μάτι. Η Hadid μπορεί να είναι εντυπωσιακά μπαρόκ και κλασικά απλή.

Το εσωτερικό του είναι ακόμα πιο ονειρικό - ανάλαφρο και μαζί τεχνολογικά πειστικό.

Θα μπορούσα να γράψω πολλές σελίδες για την αρχιτεκτονική του καιρού μας - τον Frank Gehry (που με ένα κτίριο αναγέννησε το Bilbao) τον Daniel Libeskind που με έκανε να νιώσω μεταφυσικό ρίγος στο Εβραϊκό Μουσείο του Βερολίνου...

Αλλά ήθελα να επιμείνω στην τεχνολογία που κάνει δυνατά όλα αυτά τα αισθητικά κατορθώματα. Πίσω από τις ωραίες μορφές βρίσκονται τόμοι με στατικές μελέτες και αναλύσεις υλικών...

Υ. Γ. Έχουμε κι εμείς (επιτέλους) ένα μεγάλο έργο συγχρονης αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα - το νέο Μουσείο της Ακρόπολης, έργο του Bernard Tschumi και του Μιχάλη Φωτιάδη. Δεν έχουμε ακόμα συνειδητοποιήσει την σημασία του και συζητάμε αν θα πρέπει να ρίξουμε τις δύο πολυκατοικίες της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, προκειμένου να ενωθεί οπτικά με την Ακρόπολη. (Αλλιώς οι επισκέπτες του θα βλέπουν τους φωταγωγούς τους). Το κακό είναι ότι σε αυτές μένουν "επώνυμοι", οι οποίοι έχουν ξεσηκώσει τον κόσμο υπερασπιζόμενοι τους φωταγωγούς...

Παίζοντας

Ποιος δεν έχει παίξει πασιέντζα στο υπολογιστή του; Ποιος δεν έχει δοκιμάσει τον «Ναρκαλιευτή» ή το Φλίπερ (δυστυχώς το έκοψαν στα Vista). Το κείμενο που ακολουθεί γράφτηκε πριν 9 χρόνια – αρχικά στο RAM και μετά μπήκε στο βιβλίο μου «Ψηφιακή Ζωή». Από τότε τα πράγματα έχουν μεγαλώσει πολύ. Εδώ και χρόνια η βιομηχανία των ψηφιακών παιχνιδιών έχει ξεπεράσει σε τζίρο το Χόλυγουντ, οι παιχνιδομηχανές έχουν εξελιχθεί σε βαθμό που τα παιχνίδια να παίζονται όχι πια με ποντίκι ή χειριστήριο, αλλά με ολόκληρο το σώμα (π. χ. το Wii της Nintendo) αλλά αυτή η αναδρομή στις απαρχές των παιχνιδιών είναι πάντα ενδιαφέρουσα και για τους παλιότερους, νοσταλγική:


ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ DOOM. Το πιο γνωστό και ήδη κλασικό παιχνίδι πρώτο-πρόσωπο παιχνίδι περιπέτειας και ιδιωτικού πολέμου. Ήμουν από τους πρώτους που το κατέβασαν από το Δίκτυο το 1994, πριν ακόμα φτάσει εδώ το CD-ROM. (Σήμερα βέβαια οι διάδοχοί του το κάνουν να μοιάζει πρωτόγονο και χοντροφτιαγμένο. Αλλά τότε ήταν επαναστατικό – και άλλωστε όλοι μετά αυτό μιμήθηκαν).

Είστε πεζοναύτης σκληροτράχηλος και πρέπει να σώσετε τον κόσμο από επίθεση απάνθρωπων τεράτων. Σας χρειάζεται ταχύτητα, δύναμη, αντοχή, εξυπνάδα, ευρηματικότητα και ...υπομονή.

Ό,τι πρέπει για να εκτονώνει κανείς τα επιθετικά του ένστικτα - και να βγαίνει μετά ειρηνιστής και αρνάκι. Αυτό που πάντα με εντυπωσιάζει είναι η αίσθηση όταν «πεθαίνεις». Ξαφνικά αλλάζει η προοπτική, βυθίζεσαι στο πάτωμα, βλέπεις τον κόσμο από πάνω σου.

Πιστεύω πως όλη η δύναμη του παιχνιδιού αυτού προέρχεται από την ταύτιση του παίκτη με τον ήρωα. Η οθόνη είναι το οπτικό πεδίο των ματιών σου, μπροστά σου η άκρη του όπλου σου. Όπως προχωράς, αλλάζει όλη η γύρω σου εικονική πραγματικότητα.

Φοβερό παιχνίδι, που συναρπάζει... Αλλά δεν συμφωνώ με όσους ισχυρίζονται ότι είναι ψυχοφθόρο. Εμένα αυτού του είδους η πεποιημένη βία - φαίνεται καθαρά ότι τα τέρατα που σκοτώνεις είναι cartoons και δεν έχουν ρεαλιστική παρουσία - μου μοιάζει μάλλον καθαρτική. (Με την Αριστοτελική έννοια της κάθαρσης.) Αν σκεφθείτε πως ανήκω στους τύπους που δεν μπορούνε να σκοτώσουν μύγα - και όμως το χαίρομαι...

ΤΑ ΣΚΗΝΙΚΑ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ: Μερικές φορές, σε στιγμές άσχετες, μου έρχονται στο νου τοπία από παιχνίδια του υπολογιστή. Και μου έρχονται περίεργα στην μνήμη, σαν σκηνές από όνειρα. Κυρίως ανακαλώ τους μεγάλους χώρους, όπως τους πρωτοαντίκρισα: Πόσο με είχαν ενθουσιάσει οι τεράστιες αίθουσες (με θέα στα βουνά), οι δαιδαλώδεις διάδρομοι, οι ελισσόμενες σκάλες του Doom, πίσω στα 1994! Ήταν το πρώτο τρισδιάστατο παιχνίδι που έζησα και ο τρόπος που άλλαζε γύρω μου ο χώρος όταν κινούσα το ποντίκι ή τα βελάκια με εντυπωσίαζε. Περίπου τον ίδιο καιρό γνώρισα και το Myst που μπορεί να μην ήταν τόσο ζωντανό σε δράση, κέρδιζε όμως σε ποίηση και ατμόσφαιρα.

Από τότε βέβαια ήρθαν πολύ πιο εξελιγμένα παιχνίδια – από το Doom (και το πολύ καλύτερο Doom II) πήγαμε στο Duke Nukem 3D, στο Quake και στο Quake II με την πιο εξελιγμένη μηχανή κίνησης. Φτάσαμε μετά στα απίθανα γραφικά του Quake III Arena.

Ωστόσο τα σκηνικά που μου είχαν αφήσει τις πιο ζωντανές εντυπώσεις ήταν του πρώτου Heretic. (To Heretic II είναι καλύτερο σε κίνηση αλλά πιο φτωχό). Εκείνες οι αχανείς αίθουσες σαν καθεδρικοί ναοί, τα κάστρα, οι λιμναίες πόλεις, ήταν υποβλητικές και παραμένουν κάπου στο υποσυνείδητο, σαν ονειρικές ενθυμήσεις. Άριστοι καλλιτέχνες πρέπει να δούλεψαν εκεί. Επίσης μου ξανάρχονται συχνά στη μνήμη οι ερειπωμένες και βρώμικες βιομηχανικές φτωχογειτονιές του Duke Nukem.

Αφήνουν πράγματα μέσα μας οι υπολογιστές που δεν τα καταγράφουμε συνειδητά – και ορισμένες στιγμές μας αιφνιδιάζουν.


ΠΟΤΕ ΑΡΧΙΖΕΙ ΝΑ ΓΕΡΝΑΕΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ; Όταν πάψει να παίζει. Είτε διότι δεν έχει πια κέφι για παιχνίδια είτε (το χειρότερο) επειδή τον προδίδουν η ταχύτητα αντίδρασης, η υπομονή του και οι δυνατότητες του να συγκεντρωθεί.

Ευτυχώς για μένα φαίνεται πως αργεί αυτή η ώρα. Η διάθεση για παιχνίδι παραμένει ακόρεστη. Βέβαια παρατηρώ (κι ας κάνω πως δεν το καταλαβαίνω) πως δεν είμαι πια τόσο ταχύς και επιδέξιος όσο ήμουνα. Οι χρόνοι που πετυχαίνω στους διάφορους αγώνες αυτοκινήτου (Need for Speed, F1 Racing) γίνονται χειρότεροι – ενώ στα παιχνίδια μπαμ-μπαμ αναγκάζομαι συχνά να προσφεύγω στις ζαβολιές (cheats) για να μην με φάνε λάχανο τα διάφορα τέρατα… Και βέβαια όταν αντιμετωπίζω παιχνίδια-ποταμούς που απλώνονται σε επτά CD-ROM (καληώρα τα X-Files) και εξαντλούν την υπομονή και την αντοχή μου, αρχίζω απλά να βαριέμαι.

Παρόλα αυτά συνεχίζω απτόητος. Ευτυχώς, άλλωστε, υπάρχουν και παιχνίδια που δεν απαιτούν τέλεια αντανακλαστικά, αλλά βασίζονται περισσότερο στην σκέψη και την δεξιοτεχνία. Από το πόκερ ως την πασιέντζα.

Πολύ σημαντική υπόθεση τα παιχνίδια. Και δεν εννοώ μόνο τα κομπιουτερικά. Ο όρος είναι ευρύς: καλύπτει κάθε πράξη που δεν έχει χρησιμότητα αλλά γίνεται μόνο για την ευχαρίστηση. Έχουμε συνηθίσει να συνδέουμε τα παιχνίδια με την παιδική ηλικία – και δεν καταλαβαίνουμε πως πολλά πράγματα (από τα αυτοκίνητα μέχρι τα στερεοφωνικά) δεν είναι άλλο παρά τα παιχνίδια των μεγάλων. Η χρησιμότητά τους είναι συχνά μία δικαιολογία. Δεν χρειάζεσαι χιλιάρα μηχανή για να μετακινείσαι – αρκεί και ένα παπί. Όπως δεν χρειάζεται επεξεργαστή πολλών ΜHz για να γράψεις ένα κείμενο – αλλά για το Quake III…

Μόνον όποιος παίζει κερδίζει. Και όπως έχω γράψει παλιά: μην εμπιστεύεστε ποτέ άνθρωπο που δεν παίζει…

Η αλυσίδα αντέχει!

Μιλάω για την αλυσίδα που μας δένει και μας κρατάει μαζί.

Επειδή εγώ περνάω τώρα μία φάση αγρανάπαυσης, δεν πρέπει να χαθεί και ο δεσμός. Σκέφθηκα λοιπόν να ανοίξω το dimoutech, να το κάνω κάτι σαν τεχνολογικό forum. Όποιος έχει απορίες, προβλήματα, νέα, ιδέες, κλπ. σχετικά με την τεχνολογία, τις γράφει στα σχόλια και τις συζητάμε. (Ήδη αυτό γίνεται με ερωτήματα για κινητά, φωτογραφικές, κ.ά.). Αν εγώ δεν μπορώ να απαντήσω σε κάποια ερώτηση, θα μπορεί σίγουρα κάποιος άλλος. Και όποτε έχω κάτι νέο, τεχνολογικό, θα ανεβάζω και ένα post.

Παραμένουμε στον χώρο της τεχνολογίας. Τα άλλα, όταν προκύψουν, τα γράφω στα "Επίκαιρα" (και σήμερα) και στο LiFO. Γιατί δεν αντέχω να αρχίσουν πάλι τα σεντόνια και οι αντιπαραθέσεις...

Μικρό, μικρότερο, μικρότατο...

Ποιο είναι το optimum μέγεθος για ένα φορητό υπολογιστή; Στην φωτογραφία βλέπετε τους τρεις πιο συνηθισμένους τύπους, που μετριώνται με βάση την οθόνη (αυτή καθορίζει και το μέγεθος): 15,4", 13" και 11,1" (υπάρχουν και 12").

Πρόκειται για δύο Toshiba Satellite (A100 &U300) και ένα Sony Vaio TZ.

Διαστάσεις και βάρη:

A100: 36Χ27Χ4 εκ - 2,85 κιλά
U300: 31Χ22Χ3,3 - 2,05 "
Vaio: 27,6Χ19,3Χ3 - 1,2 "

Το πάχος το μετράω στο παχύτερο σημείο - πράγμα που αδικεί το Sony, το οποίο στο μπροστινό του μέρος είναι 1,6.

Ας δούμε και τις τιμές: Το μεγάλο Satellite κόστισε 1800 € (τώρα έχει πέσει στα 1500) το μικρό 990 και το Vaio κοστίζει 2800.

Από δύναμη: όλα έχουν διπλοπύρηνους Intel. Το μεγάλο στα 2,17, το μεσαίο στα 1,6 και το μικρό στα 1,06 MHz. Σκληροί: 150, 150, 100GB. Κάρτα οθόνης: το μεγάλο έχει Nvidia GeForce Go 7600 με δική της μνήμη 512ΜΒ, τα άλλα δύο το τσιπάκι της Intel με 256 και 128ΜΒ. Τα δύο μικρότερα έχουν και ενσωματωμένη κάμερα.



Εργάστηκα και με τα τρία μηχανήματα και πρέπει να πω ότι επιβεβαιώθηκε η γνώμη μου πως το ιδεώδες μέγεθος για φορητό είναι οι 13 ίντσες. Σε value for money ο U300 είναι αχτύπητος - αλλά και σε φορητότητα είναι άνετος (έχει και ελαφρότερο τροφοδοτικό) και σε ταχύτητα είναι πολύ πιο γρήγορος από τον Sony. Φυσικά δεν τα βγάζει πέρα με τον μεγάλο.

Οι μετρήσεις των Vista:

Processor - Memory - Graphics - Game Graphics - Disk speed
A100: 5,1 ----- 4,6 ------ 4,5 ------ 4,6 ----- 4,8

U300: 4,7 ----- 4,4 ------ 3,1 ----- 3,3 ------ 5,0

Vaio: 4,3 ----- 4,1 ----- 2,0 ------ 2,6 ------ 3,9

Διάρκεια μπαταρίας: Α100: μάξιμουμ 2 ώρες (συνήθως 1.40). U300: 3,5 ώρες (άνετα 3). Vaio: 4,5 ώρες (σίγουρα 4).

Με το Sony είχα προβλήματα. Πρώτα το πληκτρολογιό του. Όπως φαίνεται και στην επάνω φωτογραφία (και σε λεπτομέρεια κάτω) τα πλήκτρα είναι μικρά και τα γράμματα τυπωμένα με γκρίζο στο μαύρο. Έτσι και δεν έχεις άπλετο φωτισμό επάνω στα πλήκτρα δεν βλέπεις τίποτα. Για μένα που γράφω στο κρεβάτι, το βράδυ - θανατηφόρο!

Επίσης είχα πρόβλημα και με το καταδεικτικό του - δεν μπόρεσα να το ρυθμίσω με τίποτα. Με το που έσερνες το δάχτυλο έστω και πολύ ελαφρά πάνω στην επιφάνεια (για να μετακινήσεις τον κέρσορα) μπορούσες να χάσεις τα πάντα.


Αυτό είναι το πληκτρολόγιο του Satellite A100 - δυνατά άσπρα γράμματα σε μαύρα πλήκτρα




Αυτό είναι το πληκτρολόγιο του U300 - ακριβώς το αντίθετο.

Κι αυτό το μαύρο σκότος είναι το πληκτρολόγιο του Sony. Τα μπλε γράμματα φαίνονται, αλλά τα γκρίζα...

Το γεγονός ότι στις φωτογραφίες η οθόνη του Α100 φαίνεται πιο σκοτεινή, είναι λάθος δικό μου - στην κλίση της. Στην πραγματικότητα έχει την ίδια φωτεινότητα με του U330. To Sony όμως κερδίζει άνετα την κούρσα της φωτεινότητας. Σε χαμηλούς φωτισμούς πρέπει να την κατεβάσεις γιατί κουράζει τα μάτια. Επίσης το μικρό κερδίζει και την μάχη της ευκρίνειας - στις οθόνες η Sony είναι πρώτη.


Ακόμα, λόγω προοπτικής στην επάνω φωτογραφία, η οθόνη του Sony φαίνεται εξίσου μεγάλη με του U300 - όμως η διαφορά δύο ιντσών (5 εκ) στην διαγώνιο είναι πολύ σημαντική. Θα έλεγα πως πιο κοντά είναι η δεκατριάρα στην δεκαπεντάρα - παρά στην εντεκάρα.

Ένα άλλο θέμα: H Sony γεμίζει τον δίσκο της με δεκάδες προγράμματα - μερικά από τα οποία σίγουρα δεν θα τα χρειαστείς ποτέ. Με αποτελέσμα ο ελεύθερος χώρος για τον χρήστη, όταν ξεκινάει, να είναι κάτω από 50GB - έναντι 130 στα Toshiba.

Νικητής του συγκριτικού: το U300. Για όσους θέλουν ένα δυνατό notebook (desktop replacement) το Α100. Και για τους μοδάτους που αντέχει η τσέπη τους: το Vaio TZ. Ως life style statement είναι αχτύπητο...

Επιστροφή στη Nokia

Μετά από μία δεκαετία στην Sony Ericsson σαγηνεύθηκα από ένα μοντέλο της Nokia. Ανήκει στην λεγόμενη Business Series (E) και αποκαλείται Ε65.

Πρέπει να πω ότι το πρώτο που με γοήτευσε ήταν η ποιότητα κατασκευής. Ουδέποτε είχα συναντήσει τέτοια ποιότητα (κι είχα παράλληλα με τα S/E, Samsung, LG, και Motorola). Τα Nokia τα είχα εγκαταλείψει από παλιά λόγω πολύ δυσάρεστων εμπειριών με το σέρβις τους (μάλιστα τους είχα απονείμει, με παμψηφία και των αναγνωστών, την Χρυσή Λεμονόκουπα από την στήλη μου στο RAM).

Το δεύτερο αποφασιστικό ήταν το slide. Είμαι θερμός οπαδός αυτού του τύπου και τα προτιμώ – με δεύτερα τα oyster και τελευταία τα candybar. Όμως η S/E έβγαζε σχεδόν αποκλειστικά αυτά τα άχαρα παλούκια, τα δε slide της ήταν χοντρά και κακοφτιαγμένα. Η Samsung έχει πολύ ωραία slide, αλλά το λογισμικό της είναι άθλιο.

Το λογισμικό ήταν και ο λόγος που είχα μείνει τόσα χρόνια πιστός στη S/E – ήταν (και παραμένει) σαφώς το καλύτερο.

Το Nokia όμως με γοήτευσε. Απλό και σοβαρό design, άριστη κατασκευή (ανοίγει και κλείνει σαν χρηματο- κι όχι γραμματο-κιβώτιο) οθόνη 16.000.000 χρωμάτων, λογικό βάρος (114 γρ.) και (πολύ σημαντικό για μένα) Wi-Fi. Έχοντας ασύρματη σύνδεση και στο Ψυχικό και στα Κιούρκα κάνω τις μισές μου δουλειές γρήγορα και τσάμπα.

Επιπλέον έχει το πιο πλούσιο λογισμικό που έχω συναντήσει – συν το ότι μπορεί κανείς να κατεβάσει δεκάδες εφαρμογές και προγράμματα (τα περισσότερα δωρεάν) που το μεταμορφώνουν σε δικτυωμένο υπολογιστή.

Ως εδώ το post διαβάζεται σαν διαφήμιση της Nokia (και δεν παίρνω αμοιβές από την Alfa Copy!) αλλά υπάρχει και η άλλη πλευρά.

Ελάττωμα πρώτο: το απόλυτα χαζό σύστημα ανεύρεσης των επαφών. Αντί να δουλεύει αλφαβητικά με το πρώτο γράμμα, δουλεύει με συνδυασμούς γραμμάτων. Αν δώσεις Α δεν θα σου βγάλει τα ονόματα που αρχίζουν από Α – αλλά όσα περιέχουν Α. (Τα μισά…) Οπότε πρέπει να δώσεις άλλα δύο τουλάχιστον γράμματα για να περιοριστεί η επιλογή.

Ελάττωμα δεύτερο: η φωνητική κλήση (απαραίτητη λόγω Bluetooth). Το καλό είναι ότι δεν χρειάζεται να καταγράψεις φωνητικά στην συσκευή τα ονόματα που θέλεις, γιατί διαθέτει λογισμικό που διαβάζει μεγαλόφωνα ό,τι γράφεται στην οθόνη (σημαντικό για όσους έχουν προβλήματα όρασης). Άρα κάθε όνομα έχει και τον φωνότυπό του και τον απαγγέλλει μία ανδρική (Martin) ή γυναικεία φωνή (Ellen). Το κακό είναι ότι αν θες να κάνεις φωνητική κλήση πρέπει να πεις το όνομα όπως το διαβάζει ο Martin (ο οποίος τα Κιούρκα τα λέει: “k-k”). Να μην πω πως θα έλεγε την κυρία Ξενογιαννακοπούλου.

Κατά τα άλλα όμως άριστη συνεργασία με τον υπολογιστή (το Nokia PC Suite επιτρέπει όχι μόνο άψογο συγχρονισμό με το Outlook και με bluetooth, αλλά και πλήρες backup του τηλεφώνου – ακόμα και της κάρτας μνήμης). Η κάμερα 2ΜΡ χωρίς autofocus βγάζει καλύτερες και πιο ευκρινείς φωτό από τα αντίστοιχων MP cybershot της S/E. Και, ενώ δεν το περιμένει κανείς από ένα business phone, είναι άριστο ΜΡ3 με πολύ καλή ηχητική απόδοση τόσο χωρίς όσο και με ακουστικά. Με μία κάρτα 2GB (δική του μνήμη 150ΜΒ) φορτώνεις πολλά.

Last but not least: είναι το καλύτερο κινητό-παιχνιδομηχανή που έχω δουλέψει. Από την μάνα του έχει μόνο ένα παιχνίδι, μπορείς να κατεβάσεις και άλλο ένα δωρεάν – αλλά υπάρχουν πολλά στο Διαδίκτυο, με 5-10€, να παίζεις με τις ώρες…

Και όλα αυτά ελάχιστα κάτω από 400 ευρώ – όταν τα αντίστοιχων δυνατοτήτων smartphones πάνε γύρω στα 500.

Ελπίζω πάντως να μην χρειαστώ σέρβις - ή, στα χρόνια που πέρασαν να έχει γίνει καλύτερο...